Η προσαρμογή των υφιστάμενων υποδομών σε μια οικονομία με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα θα απαιτήσει πρόσθετες επενδύσεις από 0,5% έως 4,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ μέσα στην επόμενη δεκαετία. Οπως επισημαίνει το ΔΝΤ σε σχετική έκθεσή του για τον στόχο των μηδενικών εκπομπών καυσαερίων, οι εκτιμήσεις ποικίλλουν μεν αλλά ως επί το πλείστον συγκλίνουν σε ένα ποσοστό της τάξης του 2% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Οπως τονίζει το Ταμείο, οι επενδύσεις πρέπει να αλλάξουν κατεύθυνση και από την εξόρυξη και καύση των ορυκτών καυσίμων να στραφούν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και στην αποθήκευση ανανεώσιμων πηγών, στη μετατροπή όλων των χρήσεων με ηλεκτρική ενέργεια και στην πιο αποτελεσματική χρήση της ενέργειας. Στις περισσότερες χώρες, ο μεγάλος όγκος των επενδύσεων θα προέλθει από τον ιδιωτικό τομέα. Σύμφωνα, όμως, με το ΔΝΤ ο δημόσιος τομέας πρέπει να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στις άμεσες επενδύσεις σε έργα υποδομής καθώς και μέσω άλλων μέτρων υποστήριξης, όπως για παράδειγμα στη συγχρηματοδότηση σχεδίων αλλά και την ανάληψη μέρους του κινδύνου παρέχοντας ασφάλιση και εγγυήσεις.
Οι ερευνητές του Ταμείου που εκπόνησαν τη σχετική έκθεση επισημαίνουν, επίσης, πως για να συγκρατηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη σε ασφαλή επίπεδα, οι κυβερνήσεις πρέπει να υιοθετήσουν άμεσα συνεκτικές δέσμες μέτρων κατά της κλιματικής αλλαγής. Τονίζει ειδικότερα πως μια στρατηγική φιλική προς την ανάπτυξη βασίζεται σε τέσσερις θεμελιώδεις πυλώνες: ένα πρόγραμμα πράσινων επενδύσεων, την πολιτική τιμολόγησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τη στήριξη στις πράσινες πολιτικές έρευνας και ανάπτυξης και στα μέτρα που θα διασφαλίζουν κοινωνική δικαιοσύνη κατά τη μετάβαση. Το πρόγραμμα πράσινων επενδύσεων θα μπορούσε να προλειάνει το έδαφος για μια αύξηση των τιμών στις εκπομπές καυσαερίων και παράλληλα να δίνει ώθηση στη ζήτηση και στην απασχόληση και να διευκολύνει την ανάκαμψη από την οικονομική κρίση της πανδημίας. Η τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα είναι αναγκαία για να οδηγήσει σε μεγαλύτερη μείωση των εκπομπών καυσαερίων, που δεν θα μπορούσε να επιτύχει μόνον ένα πρόγραμμα πράσινων επενδύσεων. Οι ερευνητές του ΔΝΤ υπογραμμίζουν πως η πολιτική τιμολόγησης των εκπομπών καυσαερίων, που μπορεί να έχει τη μορφή ενός φόρου στις εκπομπές καυσαερίων, είναι η πιο συμφέρουσα οικονομικά πολιτική για να επιτευχθούν μειώσεις στις εκπομπές καυσαερίων. Επιπλέον θα φέρει έσοδα στα ταμεία των κρατών, που θα μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν για να χρηματοδοτήσουν αντισταθμιστικά μέτρα ή κοινωνικά μέτρα όπως για παράδειγμα η οικονομική στήριξη όσων νοικοκυριών έχουν πληγεί από τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία ή δαπάνες σε πράσινες υποδομές. Τα στελέχη του Ταμείου επισημαίνουν πως η πολιτική αυτή της τιμολόγησης των εκπομπών καυσαερίων πρέπει να εφαρμοστεί τάχιστα, γιατί αν καθυστερήσει για 10 χρόνια, τότε δεν πρόκειται να επιτευχθεί ο στόχος των μηδενικών εκπομπών καυσαερίων το 2050. Στην περίπτωση αυτή θα αυξηθεί η θερμοκρασία του πλανήτη περισσότερο από όσο θα αυξανόταν εάν είχε εφαρμοστεί εσπευσμένα η πολιτική τιμολόγησης των εκπομπών καυσαερίων.
Το Ταμείο τονίζει ειδικότερα πως η μετάβαση σε μια οικονομία περιορισμένης χρήσης άνθρακα πρέπει να γίνει με κοινωνική δικαιοσύνη και να προσφέρει ευκαιρίες σε όσους εργαζομένους χάσουν τη θέση εργασίας τους εξαιτίας της μετάβασης. Τα μέτρα που αποδεδειγμένα μπορούν να βοηθήσουν τις πληγείσες περιοχές είναι, μεταξύ άλλων, τα προγράμματα επαγγελματικής επανακατάρτισης, τα προγράμματα στήριξης εργαζομένων που μετακινούνται σε άλλες περιοχές για να εργαστούν, η ενεργή πολιτική στήριξης της δημιουργίας άλλων βιομηχανιών και της ανάπτυξης άλλων κλάδων, αλλά και οι επενδύσεις στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής σε ορισμένες περιοχές.
kathimerini.gr
