Το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), της Τουρκίας προετοιμάζει νομοσχέδιο με τροποποιήσεις του νόμου για τα πολιτικά κόμματα και τις εκλογές, με σκοπό να δυσκολέψει τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ώστε εν τέλει να διευκολύνει την επανεκλογή του Ερντογάν. Σύμφωνα βέβαια με ρεπορτάζ της κυβερνητικής εφημερίδας Sabah η ενέργεια γίνεται “με σκοπό να διασφαλιστεί ότι οι τοπολογίες θα πιο συμβατές με το σύστημα της προεδρικής διακυβέρνησης”.
Ο νέος νόμος έχει σχεδιαστεί για να κάνει κρίσιμες αλλαγές λίγο καιρό πριν τις εκλογές του 2023 στην Τουρκία, την ικανότητα των βουλευτών να αλλάζουν κόμματα, τις προϋποθέσεις συμμετοχής στις εκλογές και την αναθεώρηση του συνολικού εκλογικού συστήματος, μεταξύ άλλων. Κατά συνέπεια, η μείωση του ορίου εισαγωγής στη βουλή, η αύξηση του αριθμού των εκλογικών περιοχών συγκαταλέγονται μεταξύ των προγραμματισμένων αλλαγών στον εκλογικό νόμο.
Το τρέχον όριο του 10% και η μέθοδος των υψηλότερων μέσων όρων -γνωστή ως μέθοδος D’Hondt- εισήχθησαν με το Σύνταγμα του 1982 που εγκρίθηκε σε δημοψήφισμα μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980. Παρόλο που το AKΡ υποσχέθηκε αρκετές φορές να καταργήσει το όριο κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, δεν έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής μέτρα για το θέμα.
Το κατώτατο όριο είχε ως στόχο να αποτρέψει την πολιτική αστάθεια, καθώς το προηγούμενο σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης, που εισήχθη με το Σύνταγμα του 1961, οδήγησε σε εύθραυστες κυβερνήσεις συνασπισμού στη δεκαετία του 1970, με μικρά κόμματα ή συνιστώσες να αποκτούν εξουσίες στο Υπουργικό Συμβούλιο πολύ πέρα από τις ψήφους τους, λόγω σκληρών διαπραγματεύσεων για τη συγκρότηση συνασπισμού. Η νέα κίνηση αναμένεται να επιτρέψει στα μικρότερα κόμματα να συμμετάσχουν στις εκλογές χωρίς απαραίτητα να δημιουργούν συμμαχία.
Το νέο εκλογικό σύστημα μπορεί να υιοθετήσει μια στρατηγική βασισμένη στις μονοεδρικές περιφέρειες. Αυτό το σύστημα προβλέπει τη διαίρεση της Τουρκίας σε ακριβείς εκλογικές περιοχές -600, για παράδειγμα, τον πρόσφατο αριθμό μελών του Κοινοβουλίου- και κάθε περιφέρεια θα ψηφίσει έναν βουλευτή. Αυτό το σύστημα εφαρμόζεται ήδη στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Όσον αφορά τις προγραμματισμένες αλλαγές στον νόμο για τα πολιτικά κόμματα, το νομοσχέδιο προτείνει αλλαγές στις προϋποθέσεις για ένα κόμμα να συμμετάσχει στις εκλογές. Επί του παρόντος, ένα πολιτικό κόμμα έχει δύο επιλογές για συμμετοχή στις εκλογές: ολοκλήρωση τουλάχιστον 60% της οργάνωσής του ή συμμετοχή σε κοινοβουλευτική ομάδα. Ωστόσο, το εν λόγω νομοσχέδιο πρόκειται να καταργήσει την επιλογή της συμμετοχής μιας κοινοβουλευτικής ομάδας στις εκλογές. Ένα νεοσύστατο κόμμα πρέπει επίσης να περιμένει τουλάχιστον έξι μήνες πριν συμμετάσχει σε εκλογές, σύμφωνα με το νομοσχέδιο. Ο νέος νόμος περιλαμβάνει προϋποθέσεις που εμποδίζουν τα νεοσύστατα κόμματα να συμμετάσχουν στις εκλογές εάν οι βουλευτές έχουν μετεγγραφεί από άλλα κόμματα.
Πριν από τις εκλογές του 2018, για παράδειγμα, 15 βουλευτές παραιτήθηκαν από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και προσχώρησαν στο Καλό Κόμμα (IP) για να δώσουν στο τελευταίο το δικαίωμα συμμετοχής στις πρόωρες εκλογές, καθώς το νεοσύστατο κόμμα δεν πληρούσε το απαιτήσεις για συμμετοχή στις κάλπες. Οι βουλευτές επέστρεψαν στο CHP μετά τις εκλογές και ήταν μια κίνηση που επικρίθηκε έντονα από το AKP και την κυβέρνηση Ερντογάν. Ωστόσο, ο νέος νόμος δεν θα αποκλείσει εντελώς τέτοιες στρατηγικές.
Οι Τούρκοι ψηφοφόροι ενέκριναν τη μετάβαση στην εκτελεστική προεδρία στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου 2017 με 51,4% των ψήφων υπέρ, αν υπήρξαν πολλές και ποκίλες φωνές που έκαναν λόγο για “κλοπή”, “νοθεία” ή ακόμα και για απειλές πραξικοπήματος από τον Ερντογάν προς Κιλιτσντάρογλου και Ιντζέ ώστε να αποδεχτούν την ήττα (Το πρακτορείο Anadolu που επίσημα ανακοίνωσε τα αποτελέσματα, σταμάτησε να μεταδίδει την εξέλιξη της καταμέτρησης για πάνω από 4 ώρες). Η επίσημη μετάβαση στο νέο σύστημα πραγματοποιήθηκε όταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έδωσε τον προεδρικό όρκο στο κοινοβούλιο μετά τις γενικές εκλογές της 24ης Ιουνίου 2018, κατά τις οποίες κέρδισε το 52,6% των ψήφων.
capital.gr
