Συζήτηση σε εκδήλωση στο ΥΠΕΞ με τη συμμετοχή των κ.κ. Ροζάκη, Αποστολίδη και Αλεξανδρή.
Πολιτικοί, επιστήμονες, διπλωμάτες και δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν και σήμερα με δέος τη Συνθήκη της Λοζάνης, η οποία παραμένει πάντα στο τραπέζι για ερμηνείες και αναλύσεις, που ανακύπτουν από τη μακρόχρονη εφαρμογή της.
Η Ένωση Διεθνούς Δικαίου οργάνωσε ένα συνέδριο, το 2013, για τα 90 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης της Λοζάνης. Οι εισηγήσεις σχολιάσθηκαν χθες, σε εκδήλωση στο υπουργείο Εξωτερικών, από τον Χρήστο Ροζάκη, πρόεδρο του Διοικητικού Δικαστηρίου του Συμβουλίου της Ευρώπης, τον Παύλο Αποστολίδη, πρέσβη επί τιμή και τον πρέσβη Αλέξη Αλεξανδρή. Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Γιάννης Καρτάλης.
Κοινή διαπίστωση ήταν ότι η Συνθήκη της Λοζάνης αποτέλεσε ορόσημο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ο κ. Ροζάκης αποδόμησε πλήρως τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών» της Τουρκίας, σημειώνοντας ότι η Συνθήκη είναι σαφής: Τα νησιά πέραν των τριών μιλίων από τις τουρκικές ακτές ανήκουν στην Ελλάδα και είναι αδιάφορο αν αναφέρονται με τα ονόματά τους ή όχι.
Σχολιάζοντας την τουρκική πολιτική στο Αιγαίο, ο κ. Ροζάκης έκανε λόγο για «ακροβατικούς ισχυρισμούς, έωλους ισχυρισμούς που στερούνται σοβαρότητας».
Ο κ. Παύλος Αποστολίδης έκανε εκτενή αναφορά στις διαπραγματευτικές συνθήκες της περιόδου εκείνης, εκθειάζοντας τις διπλωματικές ικανότητες του Ελευθερίου Βενιζέλου. Ο κ. Αποστολίδης χαρακτήρισε την υπογραφή της Συνθήκης ως ορόσημο στην ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, καθώς από τη μία έθεσε τέρμα στην Μεγάλη Ιδέα, από την άλλη, όμως, οριστικοποίησε τα σύνορα Ελλάδας και Τουρκίας.
Ο κ. Αλεξανδρής, που αναφέρθηκε στο θέμα των μειονοτήτων, επεσήμανε ότι η συμφωνία για την ανταλλαγή πληθυσμών ήταν τόσο σοβαρή και τόσο βαριά απόφαση, που κανένας ποτέ δεν ανέλαβε την ευθύνη για την πατρότητα της ιδέας. Από τους ομιλητές, πάντως, τέθηκε το ερώτημα αν η τύχη του ελληνισμού της Τουρκίας θα ήταν διαφορετική αν δεν υπήρχε η καταστροφή του 1922. Εκφράστηκαν έντονες επιφυλάξεις, ενώ ο κ. Αποστολίδης σημείωσε ότι οι διαρκείς ελληνοτουρκικές εντάσεις θα επηρέαζαν και την παραμονή των Ελλήνων στην Τουρκία. Τονίστηκε, επίσης, η ανάγκη βελτίωσης του εκπαιδευτικού συστήματος της μουσουλμανικής μειονότητας, προκειμένου να ενσωματώνεται στην ελληνική κοινωνία.
Απούσα η «αναθεώρηση»
Οι επισημάνσεις από τους ομιλητές δεν απάντησαν, ωστόσο, στο καίριο ερώτημα που έθεσε ο συντονιστής της συζήτησης, Γιάννης Καρτάλης. Το ερώτημα ήταν: Λαμβάνοντας υπόψη τα προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις σήμερα, μήπως χρειάζεται μία νέα Λοζάνη 2; Στρεβλώσεις υπάρχουν, προβλήματα υπάρχουν, αδυναμίες παρατηρούνται, αλλά τη λέξη «αναθεώρηση» δεν την είπε κανείς…
