Οι μεγάλες ποσότητες χώματος στο τάφο της Αμφίπολης οδηγούν τους αρχαιολόγους στο συμπέρασμα πώς ο τάφος όχι μόνο έχει συληθεί, κάτι που θεωρείται από πολλούς ως δεδομένο, αλλά μπορεί και να έχει λεηλατηθεί εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια πρίν, ίσως και λίγο μετά την κατασκευή του και ενώ ήταν ανοιχτός.
Η άποψη πολλών αρχαιολόγων είναι πως οι ενδείξεις ότι οι συνάδελφοί τους, που κάνουν την ανασκαφή στον λόφο Καστά στην Αμφίπολη δεν θα είναι οι πρώτοι που μπαίνουν στον τάφο είναι ισχυρές.
Το γεγονός ότι ο τάφος είναι καλυμμένος με χώμα, και έχει οπές και φθορές στα αγάλματα δείχνει είτε σύληση είτε λεηλασία.
Η σχεδίαση του τάφου με έναν μεγάλο και λαμπρό διάδρομο στον οποίο δέσποζαν οι Σφίγγες και στη συνέχεια οι Κόρες δεν συνάδει λένε οι ειδικοί με τη σφράγιση με δύο διαφραγματικούς τοίχους και την ύπαρξη τόνων χωμάτων.
Ο τόσο λαμπρός διάδρομος φτιάχθηκε ώστε το μνημείο ως την είσοδο του θαλάμου να είναι επισκέψιμο. Έτσι δεν υπήρχε κανένας λόγος σφράγισης του, πλην του μεγάλου κινδύνου είτε από κλοπή είτε από λεηλασία.
Είναι πολύ πιθανό το μνημείο για πολλά χρόνια να ήταν “ανοιχτό” σε επισκέψεις και τελετές μνήμης του νεκρού, όμως κάποια στιγμή είτε δέχθηκε επισκέψεις τυμβωρύχων, είτε κατά τη διάρκεια αναταραχών ή κάποιας εισβολής βρέθηκε στο στόχαστρο.
Οι καταστροφές στα κεφάλια και τα φτερά των Σφιγγών, αλλά και στα χέρια και τα πρόσωπα των “Καρυατίδων” οδηγούν σε λεηλασία σε επίθεση από πλήθος που είχε καταστροφική διάθεση. Τουλάχιστον τέτοιου είδους σημάδια έχουν άλλα μνημεία που βρέθηκαν στο στόχαστρο ανάλογων επιθέσεων.
Η Μακεδονία επί αιώνες βρέθηκε στο επίκεντρο αναταραχών. Υπήρξαν πολλές διαμάχες μεταξύ των επιγόνων του Μ. Αλεξάνδρου, εισβολές από Ρωμαίους, διαμάχες μεταξύ των Ρωμαίων. Μια σειρά ιστορικών γεγονότων δείχνει ότι η περιοχή βρισκόταν σε διαρκή αναβρασμό.
Πιθανότατα λένε οι ειδικοί το μνημείο μπήκε στο στόχαστρο και έτσι πάρθηκε η απόφαση να μπει το χώμα και να κατασκευαστούν και οι (τουλάχιστον) δύο διαφραγματικοί τοίχοι ώστε να μην επιτρέπεται η πρόσβαση και η βεβήλωση του νεκρού ή των νεκρών.
Επίσης οι οπές πάνω απ’ την επιφάνεια των χωμάτων ναι μεν μπορεί να εξυπηρετούσε την διαδικασία “οχύρωσης” του μνημείου με χώμα, μπορεί όμως να δημιουργήθηκαν και από τυμβωρύχους που εκμεταλλεύτηκαν το κενό πάνω από το χώμα ως τον θόλο για να περάσουν μέχρι τον τάφο.
Οι οριστικές απαντήσεις πάντως θα δοθούν μόνο όταν οι αρχαιολόγοι φτάσουν στον επόμενο τοίχο ο οποίος πιθανότατα αποτελεί και εκείνον που φιλοξενεί την είσοδο στον προθάλαμο και τον νεκρικό θάλαμο.
