Image default
Πολιτισμός

Βραυρώνεια: Οι εορτές προς τιμήν της Αρτέμιδος η οποία έσωσε την Ιφιγένεια

giortes-artΤα Βραυρώνεια γιορτάζονταν κάθε πενταετία προς τιμή της Βραυρωνίας Αρτέμιδος την 17η του μηνός Μουνυχιώνος. Η λατρεία της Αρτέμιδος υπήρξε λαμπρή σε ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο.

Στην Ακρόπολη της Αθήνας υπήρχε ιερό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος και ένα υπέροχο άγαλμά της, φιλοτεχνημένο από τον ισόθεο Πραξιτέλη. Εκεί ευρίσκετο και το πανάρχαιο ξόανο της Ταυρικής Αρτέμιδος.

Στην Βραυρώνα της Αττικής, εκεί όπου, σύμφωνα με τον Μύθο, έφθασε η Ιφιγένεια, η θυγατέρα τουΑγαμέμνονος, όταν έφυγε από την Ταυρίδα φέροντας μαζί της το άγαλμα της Θεάς, λατρευόταν με ιδιαίτερες τιμές η Βραυρωνία Άρτεμις.

Λέγεται ότι  κατά την Τρωική εκστρατεία, η θεά Άρτεμη απαίτησε την θυσία της Ιφιγένειας για να αφήσει τον Μυκηναϊκό στόλο να πλεύσει προς την Τροία. Την στιγμή της θυσίας η Άρτεμις έσωσε την Ιφιγένεια και την μετέφερε στην χώρα των Ταύρων (Ταυρίδα) στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας.

Η Ιφιγένεια επέστρεψε από ‘κει στην Ελλάδα με την βοήθεια του αδερφού της του Ορέστη. Σύμφωνα με μία παραλλαγή του μύθου που μεταφέρει ο Ευριπίδης, η Ιφιγένεια στην επιστροφή της έφτασε στην περιοχή της Βραυρώνας και έγινε ιέρεια της Αρτέμιδος.

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή η τελετή αυτή καθιερώθηκε επειδή στη Βραυρώνα υπήρχε μιαεξημερωμένη άρκτος, την οποία όμως σκότωσαν δύο αδελφοί, επειδή όταν έπαιζε με την αδελφή τους, την πλήγωσε. Η Άρτεμις τότε τιμώρησε τους Αθηναίους με λοιμό, από τον οποίο απαλλάχτηκαν με την καθιέρωση της Αρκτείας, μετά από χρησμό των Δελφών.

Εκεί λοιπόν τελούντο κάθε έτος τα καλούμενα “Μικρά” Βραυρώνεια και ανά πενταετία, την δεκάτη – έκτη ημέρα του μηνός Μουνιχιώνος, τα “Μεγάλα” Βραυρώνεια.

Η λατρεία της Αρτέμιδος στην περιοχή της Βραυρώνας φαίνεται να ξεκίνησε τον 8ο αιώνα π.χ. ενώ ο ναός χτίστηκε τον 6ο αιώνα π.χ. Τα επόμενα χρόνια υπήρξε σημαντική επέκταση του λατρευτικού χώρου.

giortes-art2

Σταδιακά όμως μετά τους πολέμους των Αθηναίων με τους Μακεδόνες η περιοχή άρχισε να παρακμάζει και φαίνεται να εγκαταλείφθηκε τον 2ο αιώνα π.χ., πιθανόν μετά από πλημμύρες. Μάλιστα ο περιηγητής Παυσανίας τρεις αιώνες αργότερα, δεν αναφέρει σχεδόν τίποτα για την περιοχή της Βραυρώνας, παρά μόνο τον μύθο που αναφέρει ο Ευριπίδης για την επιστροφή της Ιφιγένειας.

Την διεξαγωγή και εποπτεία της τελετής είχαν δέκα Ιεροποιοί, οι οποίοι ήταν δέκα άρχοντες, ένας από κάθε φυλή και οι πέντε νεαρές ιέρειες (αργότερα έγιναν δέκα). Τα κορίτσια ηλικίας 5-10 ετών  φορούσαν κροκόχρωμους χιτώνες  και λέγονταν «άρκτοι». Και η ίδια η Άρτεμις έναν καιρό υπετίθετο ότι ήταν άρκτος -ή σε νεώτερη εποχή, όταν η πανίδα της Ελλάδας ήταν όπως σε νοτιότερα κλίματα, λέαινα.

Η καθιέρωση στη Θεά λεγόταν «άρκτεια» και «δεκατεύειν», από την ηλικία των κοριτσιών και χόρευαν τον χορό “αρκτεύεσθαι” γύρω από το βωμό της Θεάς.

Κατά την τελετή  λοιπόν, τα δέκα κορίτσια , καθιερώνονταν μέχρι την ημέρα του γάμου τους στην Αρτέμιδα.Στα παλαιότερα χρόνια προορίζονταν όλες γι’ αυτό, αργότερα όμως μόνον μερικές.

 Στην θεά θυσιαζόταν από τους Ιεροποιούς μία κατσίκα λευκή, προσφορά από τους πατέρες των κοριτσιών,  και αφιερωνόταν από τις γυναίκες θρησκεύτριες χρυσοποίκιλτα ακριβά υφάσματα και κοσμήματαενώ η γιορτή περιελάμβανε και απαγγελία της Ιλιάδας.

Η ιεροπραξία κορυφωνόταν με πομπή προς τον βωμό κάτω από τον υποβλητικό ήχο τυμπάνων, με περιφορά των “αρρήτων” αντικειμένων της Αρτέμιδος μέσα σε ειδικό καλάθι που λεγόταν “Ελένη” και τέλος, με τελετουργικό (εξιλαστικής κατεύθυνσης) χορό των νεαρών ιερειών το λεγόμενο “αρκτεύεσθαι”.

Στον ναό της Βραυρώνας προσέφεραν στην Αρτέμιδα τους χιτώνες των γυναικών που είχαν πεθάνει κατά τον τοκετό.

Σχετικά με το γιατί η Θεά Άρτεμις εζήτησε νεαρά κορίτσια να αφιερωθούν ως Ιέρειες στον ναό της μας λέει ο Καρλ Κερένυϊ:

“Είναι παρθένος, αλλά στις προσπάθειές της και την αγριάδα ομοιάζει με αγόρι, όπως συμβαίνει σε εκείνη την ηλικία των κοριτσιών που η Άρτεμις προστατεύει. Διηγούνταν πως εζήτησε από τον πατέρα της να της δώσει εννιάχρονα κορίτσια για συντροφιά της. Σε αυτή την ηλικία τα κορίτσια έφευγαν από τις μητέρες τους για να υπηρετήσουν την Αρτέμιδα.”

Εκεί στον Ναό της Βραυρώνας, οι μικρές Αθηναίες είχαν την ευκαιρία να γυμναστούν και να ασκηθούν κατά τη διάρκεια της ιερής αυτής θητείας τους που αποτελούσε ένα είδος φυλετικής μύησης, έτσι ώστε να διαμορφώνουν υπερήφανο και δυναμικό χαρακτήρα, όχι πια εις το πλαίσιο της οικογενείας τους αλλά σε αυτό της κοινότητας.

Πηγή

Related posts

Δύο φορές τουλάχιστον έχει συληθεί ο τάφος στην Αμφίπολη

ExnetΗellas

Μήνυμα του Νικόλαου Ζεϊμπέκη για τα 110 χρόνια από την απελευθέρωση της Κατερίνης

Kostas Ermes

Η σειρά – φαινόμενο «The Walking Dead» επιστρέφει με έξι νέα επεισόδια του 10ου κύκλου

Leave a Comment

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More

Privacy & Cookies Policy